Grenen

Algemeen

licht tot roodbruin-geel kernhout, wit tot geelachtig wit spinthout;
een van de meest toegepaste houtsoorten;
geschikt voor binnen en buiten (mits verduurzaming);
matig tot weinig duurzaam hout.

Eigenschappen

Herkomst
Grenen is de commerciële naam voor Pinus sylvestris. Grove pijn is de juiste Nederlandse naam, al wordt ook vaak grove den gebruikt. De meeste Pinus-soorten komen uit het noordelijke halfrond. Al vind je ze ook in Chili, Brazilië, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, Midden- en Zuid-Europa, …

Uitzicht
De takken groeien in kransen om de stam. Het groeigebied is enorm verspreid: afmetingen en kwaliteiten verschillen dus behoorlijk. De boom wordt zo’n 35 meter hoog, met een diameter tussen 30 en 50 cm. De stam is recht en cilindrisch, en takvrij tot ongeveer 10 meter.

Kleur en tekening
Het kernhout is licht tot roodbruin-geel. Het spinthout is wit tot geelachtig wit. Allebei worden ze donkerder na blootstelling aan licht. De kwasten zijn bruin, redelijk groot en verspreid in kransen.
Op dosse heeft het een duidelijke vlamtekening, op kwartier een streeptekening. Op dosse ziet u vaak heel fijne streepjes op het tangentiële vlak: dat zijn de harskanaaltjes. Harsconcentraties herkent u als donkere vlekken. Meestal is de draad recht en de nerf (matig) fijn.

Duurzaamheid
Het kernhout is matig tot weinig duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse III-IV), het spint is niet duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse V).

Kwaliteit

	De sortering naar uitzicht is louter beschrijvend en vermeldt niets over de toepassing van het hout. Ingevoerd gezaagd hout wordt gesorteerd naar uitzicht. Afhankelijk van de herkomst gelden verschillende sorteringregels.
	Grenen uit Zweden en Finland Hiervoor volgt België ‘Noords hout: sorteringsregels voor gezaagd grenen en vuren’, ook bekend als ‘het Scandinavische groene boekje’. Dat onderscheidt zes kwaliteitsklassen (van I tot VI). ‘Ongesorteerd hout’ groepeert de klassen I, II, III en IV. Daarnaast gebruiken Zweden en Finland ook de kwaliteitsaanduiding saw falling. Daarbij bestaat het hout uit een deel ‘ongesorteerd hout’, een deel zaaghout van klasse V en een tot 20% beperkt deel zaaghout van klasse VI.
	Grenen uit Rusland De Russen onderscheiden vijf kwaliteitsklassen. ‘Ongesorteerd hout’ groepeert er de klassen I, II en III. Hun vierde klasse stemt overeen met de saw falling-kwaliteit van de Scandinavische landen, hun vijfde met de zesde kwaliteit van de Scandinavische landen.
	Grenen uit de Baltische staten, Polen en Tsjechië De Balten, Polen en Tsjechen voeren saw falling-kwaliteit uit die dicht bij die uit de Scandinavische landen ligt. Ook Europa legde de kwaliteit van vurenhout vast in de norm EN1611-1. Die wijkt grondig af het Scandinavische systeem, dat nochtans stevig in de houtwereld is verankerd. De STS 04 bepaalt de regels voor visuele sterktesortering. NBN EN 14081 is vanaf 1 september 2009 de referentie voor CE-markering van constructiehout.

Droging en vochtgehalte
Versgezaagd hout moet snel onder de 20% gedroogd worden, om blauwschimmel en rot te vermijden. Grenen droogt goed en snel, maar er is toch wat risico op scheuren of verkleuren bij hoge temperaturen.

Bewerking en behandeling
Grenen is prima te boren, frezen, schuren, spijkeren, schroeven en te lijmen. Het hars hecht zich soms aan de schaafmessen: af en toe ontvetten is de boodschap. Heeft het hout een laag vochtgehalte? Pas dan uw schaafsnelheid aan om uitspringende kwasten te vermijden. Het kernhout is moeilijk, maar het spint net gemakkelijk te verduurzamen. Na hittebehandeling is grenen perfect voor toepassingen in weer en wind. De meubelindustrie loogt en bleekt ook het hout.

Toepassingen

daktimmerwerk (verduurzaming volgens procedé A 2.1);
vloerbalken (verduurzaming volgens procedé A 2.1);
gevelbekleding (verduurzaming volgens procedé A 3);
dakspanten (verduurzaming volgens procedé A 2.1);
trappen;
wanden;
plafonds;
vloeren;
keukens;
kasten;
verpakkingen (kratten, kisten, paletten);
lijstwerk;
planchetten voor plafonds en wanden;
panelen;
schermen, hekken, paaltjes, schuttingen voor de tuin (verduurzaming volgens procedé A 4.1-grondcontact);
plaatmateriaal (spaanplaat, multiplex, MDF, OSB).

Professionele info

Grenen
Gemiddelde volumieke massa*		320-800 kg/m³ (gemiddeld 500 kg/m³)
Radiale krimp	60 tot 30% r.v.**	0,5 %
	90 tot 60% r.v.**	0,5 %
Tangentiële krimp	60 tot 30% r.v.**	1,1 %
	90 tot 60% r.v.**	1,3 %
Werken	60 tot 30% r.v.**	1,6 %
	90 tot 60% r.v.**	1,8 %
Buigsterkte		79 N/mm²
Elasticiteitsmodulus		11.000 N/mm²
Druksterkte (evenwijdig met de vezel)		47 N/mm²
Schuifsterkte		7,5 N/mm²
Hardheid (Janka) – Kops		3330 N
Hardheid (Janka) - Langs		2940

* bij houtvochtgehalte van 15 procent / ** relatief luchtvochtgehalte

Commerciële afmetingen

(100x200 mm)	Lengte in meter: 1,8/2,1/2,4/2,7/3,0/3,3/3,6/ 4,2/4,5/4,8/5,1/5,4/5,7/6,0/6,3
75x225 (75x200) mm
63x175/150 mm
50x150/125/100 mm
38x225/175/150/125/100 mm
32x150 mm
25x 225/175/150/125/100 mm
19x125/100 mm

Bron: woodforum.be